Bà ấy đã ghét bỏ và chì chiết con rể không ngớt khi còn sống. Nhưng rồi, một câu nói cuối cùng trước khi qua đời đã khiến người con rể bật khóc, nước mắt chảy dài.
Tôi là Khải, 37 tuổi, một kỹ sư xây dựng. Vợ tôi, tên là Mai, là giáo viên dạy Văn cấp hai. Chúng tôi đã kết hôn được mười năm, và có một cô con gái nhỏ 8 tuổi, bé Ánh. Cuộc sống của chúng tôi có lẽ đã êm đềm hơn rất nhiều, nếu như không có mẹ vợ tôi, bà Lan. Bà là một người phụ nữ với ý chí thép, luôn tỏ ra cứng rắn, và có một ánh mắt sắc lẻm dường như có thể xuyên thấu mọi thứ. Bà đặc biệt khó tính và cực kỳ chặt chẽ trong mọi chuyện, nhất là tiền bạc.
Ngay từ ngày đầu tiên tôi bước chân vào nhà bà, từ khi tôi chính thức trở thành con rể của bà, tôi chưa bao giờ nhận được một lời khen, dù chỉ là một lời xã giao. Bà luôn nhìn tôi với ánh mắt dò xét, như thể tôi đang che giấu một điều gì đó. Mỗi khi Mai ốm đau, dù chỉ là cảm nhẹ, bà lại không ngừng chì chiết tôi, những lời nói của bà như những mũi kim châm thẳng vào tim tôi. "Anh làm chồng mà không biết chăm sóc vợ mình sao? Để con gái tôi phải vất vả đến mức ốm liệt giường thế này à?". Giọng bà the thé, đầy vẻ chán ghét, khiến tôi chỉ biết cúi gằm mặt, nuốt nước bọt và cố gắng nín nhịn.
Ánh, con gái tôi, là một đứa bé ngoan ngoãn và rất thông minh. Con bé viết chữ rất đẹp, từng nét chữ tròn trịa, nắn nót, và luôn đạt điểm cao chót vót trong các kỳ thi. Tôi tự hào về con bé biết bao, nhưng niềm tự hào ấy thường vụt tắt ngay lập tức khi mẹ vợ tôi cất tiếng. "Tất cả là do Mai nó tự tay dạy dỗ đấy chứ, bố nó thì có dạy được chữ nào đâu mà khoe", bà nói, giọng điệu đầy vẻ khinh thường. Lời nói của bà như một gáo nước lạnh tạt thẳng vào mặt tôi, đánh tan mọi niềm vui và sự tự hào mà tôi vừa nhen nhóm. Tôi chỉ biết nở một nụ cười gượng gạo, cố gắng giả vờ như không để tâm, nhưng trong lòng thì quặn thắt lại.
Có những hôm tôi phải làm thêm giờ ở công ty, về đến nhà khi trời đã tối mịt. Vừa mở cửa bước vào, mẹ vợ đã đứng sẵn ở đó, ánh mắt bà nhìn tôi đầy vẻ dò xét. "Chắc lại la cà quán xá, rượu chè be bét rồi mới về muộn thế này chứ gì?". Bà nói, giọng điệu đầy vẻ miệt thị, như thể tôi là một kẻ nghiện ngập, bê tha. Lời nói của bà như một lưỡi dao cứa vào lòng tôi, dù tôi luôn cố gắng giữ mình, tránh xa những cuộc nhậu nhẹt không cần thiết. Tôi cảm thấy bất lực, bởi dường như mọi nỗ lực của tôi, mọi sự cố gắng của tôi đều bị bà phủ nhận một cách phũ phàng. Sự mệt mỏi sau một ngày làm việc dài càng khiến tôi chán nản hơn. Tôi chỉ muốn tìm một nơi nào đó để trốn tránh khỏi những lời nói chua cay ấy.
Một lần, tôi tự tay sửa lại cái vòi nước bị rò rỉ trong nhà tắm. Tôi tỉ mỉ tháo dỡ, kiểm tra từng chi tiết, rồi lắp lại một cách cẩn thận. Tôi là một kỹ sư xây dựng, những công việc này không làm khó được tôi. Khi tôi đang cặm cụi, mẹ vợ tôi đứng phía sau, buông một câu khiến tôi như chết lặng: "Tay nghề vậy mà cũng gọi là kỹ sư xây dựng à?". Câu nói ấy không chỉ đánh vào lòng tự trọng của một người đàn ông mà còn phủ nhận cả công sức và kiến thức mà tôi đã bỏ ra để có được tấm bằng kỹ sư. Tôi sững sờ, cảm thấy như có một tảng đá đè nặng lên ngực. Mọi nỗ lực của tôi đều trở nên vô nghĩa trong mắt bà.
Nhiều lúc tôi thấy tủi thân vô cùng.
Ở nhà bố mẹ đẻ, tôi luôn được coi trọng, được yêu thương. Bố mẹ tôi làm gì cũng khen ngợi và còn tự hào khoe với hàng xóm láng giềng. Họ luôn tin tưởng và ủng hộ tôi trong mọi quyết định, mọi bước đi trong cuộc đời. Nhưng khi về nhà vợ, tôi lại cảm thấy mình như một người dưng, một kẻ xa lạ. Thậm chí, mẹ vợ tôi còn chê bai tôi nhiệt tình, không ngại ngần tôi là con rể. Bà coi tôi như một kẻ vô dụng, không có chút giá trị nào. Tôi như một người xa lạ sống trong chính ngôi nhà của mình, không có tiếng nói, không có quyền được thể hiện bản thân.
Những lời trách móc, chê bai của bà cứ như những mũi kim châm vào lòng tôi mỗi ngày. Có những lúc, tôi chỉ muốn vùng lên, muốn nói thẳng hết những bức xúc trong lòng. Tôi muốn hét lên rằng tôi cũng có cảm xúc, tôi cũng có lòng tự trọng. Nhưng rồi, nghĩ đến Mai, đến Ánh, tôi lại nén lại. Tôi thương Mai, cô ấy đã phải chịu đựng quá nhiều áp lực từ mẹ ruột. Tôi thương Ánh, con bé cần một gia đình êm ấm, không có những cuộc cãi vã. Tôi tự nhủ, mình phải nhịn, phải chịu đựng. Người già tính khó cũng là chuyện thường tình, nên tôi cứ nhịn, bà nói gì tôi cũng chỉ cười cho qua, cố gắng để mọi chuyện trôi đi như những cơn gió thoảng qua tai.
Vài năm gần đây, sức khỏe mẹ vợ tôi yếu dần. Bà bắt đầu có những cơn ho kéo dài, những buổi tối khó thở triền miên. Những chuyến đi bệnh viện trở nên thường xuyên hơn, rồi bà bắt đầu có những ngày phải nằm viện liên tục. Nhìn bà nằm trên giường bệnh, tôi thấy lòng mình nặng trĩu. Dù bà luôn khó tính với tôi, nhưng suy cho cùng, bà cũng là mẹ của Mai, là bà ngoại của Ánh.
Mai tất bật chăm sóc mẹ, từ việc chuẩn bị đồ ăn đến việc thức đêm canh chừng. Cô ấy gầy rộc đi trông thấy, đôi mắt thâm quầng vì thiếu ngủ. Thấy vợ vất vả, tôi cũng xin nghỉ phép để cùng vợ lo lắng. Tôi nhận trách nhiệm đưa đón bà đi khám, mua thuốc men, và chuẩn bị cơm cháo cho bà. Tôi cố gắng làm mọi thứ một cách chu đáo nhất, với hy vọng bà sẽ cảm thấy thoải mái hơn.
Mỗi lần tôi cầm muỗng đút cháo, bà vẫn quay mặt đi, ánh mắt bà xa xăm nhìn ra cửa sổ. "Không cần... tự tôi làm được". Giọng bà yếu ớt nhưng vẫn giữ nguyên vẻ khó chịu thường thấy. Bà không muốn tôi phải bận tâm, hoặc có thể bà không muốn nhận sự giúp đỡ từ tôi. Tôi vẫn kiên nhẫn, từ tốn khuyên bà nên ăn uống để có sức khỏe. Dù bà có phản ứng thế nào, tôi vẫn muốn làm những gì tốt nhất cho bà, vì suy cho cùng, bà cũng là mẹ của vợ tôi, là bà ngoại của con gái tôi. Tôi cố gắng gạt bỏ mọi lời lẽ cay nghiệt bà từng dành cho tôi, chỉ tập trung vào việc chăm sóc bà.
Tháng trước, khi tôi đang làm việc ở công ty, điện thoại reo vang. Là số của bệnh viện. Tim tôi đập thình thịch, một dự cảm không lành ập đến. Đầu dây bên kia báo tin mẹ vợ nguy kịch, tình trạng của bà rất xấu. Mai đang ngồi cạnh tôi trên xe, nghe tin dữ, cô ấy òa khóc nức nở, tiếng khóc nghẹn ngào xé lòng. Nước mắt cô ấy chảy dài trên khuôn mặt xanh xao, run rẩy. Tôi vội vàng lái xe một mạch đến bệnh viện, bất chấp đèn đỏ, bất chấp mọi thứ, chỉ mong sao có thể đến kịp.
Vào đến phòng bệnh, tôi thấy bà nằm thoi thóp, thở một cách khó nhọc. Mắt bà mờ đục, không còn nhìn rõ nữa. Da dẻ bà nhăn nheo, xanh xao, mỏng manh như tờ giấy. Sự sống dường như đang dần rời bỏ cơ thể bà. Mai quỳ xuống bên giường, nắm chặt tay mẹ, tiếng nấc nghẹn ngào của cô ấy vang lên trong căn phòng im lặng, xé toạc không khí tang thương. Còn tôi, tôi đứng lặng lẽ phía sau, cảm giác bất lực dâng trào. Những hình ảnh về bà trong suốt mười năm qua cứ hiện lên trong tâm trí tôi, từ những lời trách móc, những cái cau mày, cho đến những cái thở dài đầy chán nản. Tôi ước gì mình có thể làm được điều gì đó, nhưng mọi thứ đều đã quá muộn.
Bất ngờ, bà khẽ cựa quậy, ánh mắt mờ đục của bà hướng về phía tôi. Bà khẽ ra hiệu cho tôi lại gần, một cử chỉ yếu ớt. Tôi cúi xuống, không biết mẹ vợ định răn dạy gì. Hay bà lại định trách móc điều gì đó, dù chỉ là những lời cuối cùng? Trong đầu tôi ngổn ngang những suy nghĩ. Giọng bà đứt quãng, nói thều thào. Tôi phải ghé sát tai mới nghe rõ. Bà nói rằng bà có cuốn sổ để trong ngăn tủ, tất cả là dành cho tôi, chỉ mong tôi sẽ vẫn thương Mai và Ánh như bây giờ.
Chỉ một câu đó nhưng mẹ vợ nói mãi mới xong, vì mỗi từ đều khiến bà thở hắt ra, khó khăn mới nói được. Giọng bà yếu ớt, ngắt quãng, như từng nhịp thở cuối cùng. Tôi nghe mà nước mắt chảy dài. Nước mắt không phải vì những lời trách móc hay chê bai, mà vì sự thật được hé lộ, sự thật về tình yêu thương thầm lặng mà bà đã dành cho tôi bấy lâu nay. Chiều hôm đó, bà qua đời. Sự ra đi của bà để lại trong lòng tôi một khoảng trống khó tả, một nỗi ân hận sâu sắc. Cả cuộc đời bà, bà đã sống một cách cứng cỏi, và đến tận những giây phút cuối cùng, bà vẫn giữ nguyên vẻ ngoài ấy.
Vài hôm sau tang lễ, khi mọi việc đã tạm lắng xuống, Mai mở ngăn tủ của mẹ. Trong đó, có một cuốn sổ tiết kiệm, số tiền bên trong lên đến gần 2 tỷ đồng. Tôi sững sờ nhìn con số ấy, không thể tin vào mắt mình. Ngoài ra còn có sổ đỏ căn nhà và một tờ giấy viết tay, có thể coi là di chúc. Trong tờ di chúc ấy, bà nói cuốn sổ tiết kiệm là dành cho tôi, còn sổ đỏ căn nhà là để lại cho Mai.
Tôi ngồi hàng giờ nhìn những giấy tờ ấy, không nói được câu nào. Cảm giác bàng hoàng, xen lẫn sự hối hận và tình yêu thương dâng trào trong lòng. Mẹ vợ tôi, người phụ nữ chưa từng nói một lời dịu dàng với tôi, lúc nào cũng chê bai và cằn nhằn tôi, người mà tôi luôn nghĩ là không ưa tôi, không ngờ lại để cho tôi gần 2 tỷ đồng, là số tiền bà đã tiết kiệm cả đời. Bà đã dành cả cuộc đời mình để tích góp từng đồng, và giờ đây, bà trao nó cho tôi, một người con rể mà bà luôn tỏ ra khó chịu.
Hóa ra bà rất thương tôi, bà chỉ muốn tôi hoàn thiện bản thân hơn, chỉ muốn tôi cố gắng hơn trong cuộc sống. Tất cả những lời trách móc, những cái cau mày, những cái thở dài của bà đều là vì bà muốn tôi tốt hơn, muốn tôi trưởng thành hơn. Bà đã dùng cách riêng của mình để thể hiện tình yêu thương, một tình yêu thương ẩn giấu dưới lớp vỏ bọc cứng rắn, một tình yêu thương mà tôi quá đỗi vô tâm để nhận ra.
Đến khi bà mất rồi, tôi mới hiểu ra tất cả. Tôi thấy ân hận vô cùng. Trước kia, dù mặt ngoài tôi luôn vâng dạ, tỏ ra cung kính, nhưng trong lòng tôi đã nhiều lần rất bực bà, thậm chí còn có ý nghĩ mặc kệ mẹ vợ sống một mình. Tôi đã từng nghĩ bà là một gánh nặng, là một người gây phiền phức cho cuộc sống của tôi. Giờ đây, có muốn bù đắp cũng đã muộn rồi! Nước mắt tôi lại lăn dài. Tôi biết, tôi sẽ luôn mang theo nỗi ân hận này, nhưng tôi cũng sẽ luôn trân trọng tình yêu thương mà mẹ vợ đã dành cho tôi. Đó là một bài học đắt giá mà tôi sẽ không bao giờ quên.
Tôi hứa với lòng mình, tôi sẽ sống tốt hơn, sẽ thương yêu Mai và Ánh nhiều hơn, sẽ cố gắng để trở thành một người chồng, người cha tốt nhất có thể. Tôi sẽ sống một cuộc đời trọn vẹn, không để bà phải thất vọng. Tôi tin rằng, ở nơi chín suối, bà sẽ mỉm cười khi nhìn thấy tôi. Cuộc sống vẫn tiếp diễn, nhưng tôi biết, mẹ vợ tôi sẽ mãi là một phần trong trái tim tôi, một người đã dạy tôi bài học lớn nhất về tình yêu thương và sự thấu hiểu, một bài học mà tôi sẽ mang theo suốt cuộc đời. Những cơn mưa nhỏ vẫn rơi đều, gột rửa đi những muộn phiền, và mang đến một khởi đầu mới.